Satılan mamül maliyeti, bir şirketin belirli bir dönemde satışını yaptığı ürünlerin üretim ve alım maliyetlerini ifade eder.
Satılan Mamül Maliyeti Nedir?
Satılan mamül maliyeti (SMM), şirketin belirli bir dönemde satışını yaptığı ürünlerin üretim veya alım maliyetlerini kapsar. Bu maliyet, stok değerlerinin azaldığını ve satılan ürünlerin ekonomik etkisini yansıtan bir muhasebe kalemidir. Doğru bir SMM hesaplaması, şirketin karını ve mali performansını değerlendirmek için kritik bir öneme sahiptir. Genelde “Stok değerinden düşülen maliyet” veya “Satılan ürün maliyeti” olarak da adlandırılır.
Satılan Mamül Maliyeti Nasıl Hesaplanır?
Satılan mamül maliyetini hesaplamak için standart bir formül kullanılır:
- Satılan Mamül Maliyeti = Dönem Başı Stok + Satın Alımlar – Dönem Sonu Stok
Bu hesaplama yöntemi, stok hareketlerini ve satın alım maliyetlerini dikkate alır. Aşağıda bu adımları detaylandıralım.

Dönem Başı Stok
Bir şirketin mali dönemin başında sahip olduğu toplam stok değeridir. Bu değer, önceki dönemin stok hesaplarından elde edilir. Doğru bir hesaplama yapmak için bu bilgilerin kayıt altında tutulması gerekir.
Satın Alımlar
Mali dönem boyunca şirketin yeni stok elde etmek için yaptığı harcamaları ifade eder. Buraya üretim maliyetleri veya ticari mal alımları dahildir. Satın alımların toplam maliyetini net olarak belirlemek, doğru hesaplama için şarttır.
Dönem Sonu Stok
Dönem sonunda elde kalan toplam stok değeridir. Bu değer, dönem içinde satışı gerçekleşmeyen ürünleri ifade eder ve satılan mamül maliyetinden düşülür.
Satılan Mamül Maliyeti Hesaplamada Dikkat Edilmesi Gerekenler
Satılan mamül maliyeti hesaplanırken, bazı önemli faktörlere dikkat edilmelidir. Doğru bir hesaplama yapmak şirketin finansal sağlığını korumak için çok önemlidir.
Doğru Stok Kayıtları
Stok hareketlerinin doğru ve eksiksiz kaydedilmesi, SMM hesaplamasının temelidir. Muhasebe sistemlerinin entegre bir şekilde çalışması bu süreci kolaylaştırabilir.
İşletme Tipine Göre Yöntem Seçimi
Perakende, imalat veya hizmet sektörü gibi farklı işletme türlerinde hesaplama yöntemleri farklılık gösterebilir.
FIFO ve LIFO Yöntemleri
Stok değerleme yöntemleri olan FIFO (ilk giren ilk çıkar) ve LIFO (son giren ilk çıkar), maliyet hesaplamasında farklı sonuçlar verebilir. Şirketin muhasebe politikaları bu yöntemlerden birini belirler.
Sıkça Sorulan Sorular
Satılan mamül maliyeti ile ilgili sıkça sorulan sorular şu şekildedir:

Satılan mamül maliyeti neden önemlidir?
Satılan mamül maliyeti, şirketin brüt karını hesaplamada önemli bir rol oynar. Bu maliyet, toplam satış gelirlerinden çıkarılır ve net karın belirlenmesinde temel bir adımdır.
Hangi stok yöntemi daha avantajlıdır?
FIFO ve LIFO yöntemleri, ekonomik duruma ve şirketin önceliklerine bağlı olarak avantajlı olabilir. FIFO, genellikle envanter maliyetlerini düşürürken, LIFO daha hızlı satılan ürünlerde tercih edilir.
Satılan mamül maliyeti muhasebe kayıtlarına nasıl yansıtılır?
SMM, gelir tablosunda bir gider olarak kaydedilir ve toplam gelirden düşülerek net karın belirlenmesine yardımcı olur.
Dönem sonu stok hatalarının etkileri nelerdir?
Dönem sonu stokunun yanlış hesaplanması, satılan mamül maliyetinin ve dolayısıyla net karın yanlış hesaplanmasına neden olur. Bu, finansal raporlamada ciddi hatalara yol açabilir.
Satış gelirleri ile satılan mamül maliyeti arasındaki fark nedir?
Satış gelirleri, bir şirketin belirli bir dönemde elde ettiği toplam gelirdir. Satılan mamül maliyeti ise bu geliri elde etmek için yapılan doğrudan maliyetleri ifade eder. Aradaki fark, brüt karı oluşturur.
Satın alımları hesaplama dışında tutmak mümkün müdür?
Hayır, satın alımları hesaplama dışında tutmak, gerçek maliyetin yanlış yansıtılmasına neden olur ve mali tablolarda şeffaflığı azaltır.
Brüt kar ile satılan mamül maliyeti arasındaki ilişki nedir?
Brüt kar, toplam satış gelirlerinden satılan mamül maliyetinin çıkarılmasıyla hesaplanır. Bu nedenle, SMM’nin doğru hesaplanması, brüt karın gerçekçi bir şekilde yansıtılması için kritiktir.

Yorumlar kapalı.